«Р ДН, ЦААШДЫН ЗОРИЛТ Даваа, 2011 оны 05-р сарын 02-ны др Улаанбаатар хот Та бхэнд энэ дрийн мэндийг хргэж, Монгол Улсын нийслэл Улаанбаатар хотын хрнг ...»

НИЙСЛЭЛИЙН ХРНГ ОРУУЛАЛТЫН БОДЛОГО, ХЭРЭГЖИЛТ,

Р ДН, ЦААШДЫН ЗОРИЛТ

Даваа, 2011 оны 05-р сарын 02-ны др

Улаанбаатар хот

Та бхэнд энэ дрийн мэндийг хргэж, Монгол Улсын нийслэл Улаанбаатар хотын хрнг оруулалтын бодлого, йл ажиллагааны хэрэгжилт, цаашдын зорилтын талаар танилцуулж, санал бодлоо хуваалцах завшаан тохиосонд сэтгэл нэн хангалуун байна.

Манай улсад тулгараад байсан санх, эдийн засгийн хндрэл саармагжин эдийн засаг сэргэж эхэллээ. Уул уурхайн салбарын томоохон тслд гараанаас гарч эхэлснээр томоохон бтээн байгуулалтын ажлууд хийгдэж байгаа нь эдийн засгийн слтийг дунд хугацаанд ихээхэн нэмэгдлэх хандлагатай байгаа тухай мэргэжлийн шинжээчид хэлж байна. Уул уурхайд тшиглэн эдийн засгийн бтцийг сайжруулах, боловсруулах аж йлдвэрлэлийг нэмэгдлэх чиглэлээр ч дорвитой алхам хийгдэхээр байна.

Монгол улсын срэнгй хгжлийн гараан дээр ирээд буй энэ цаг ед хрнг оруулалтын талаар трс баримтлах бодлого, чиглэлийг тодорхой болгоход орон нутаг, тэр дундаа Монгол улсын хн амын тал хувь оршин сууж буй нийслэл Улаанбаатар хотын оролцоог хангуулахад чиглэсэн онол, практикийн бага хурал зохион байгуулж байгаа Сангийн яаманд талархал илэрхийлье.

УБ хотын хгжлийн нгийн твшин, хэтийн тлвийн талаар

Та бхэн сайн мэднэ. Нийслэл Улаанбаатар хотын нэн врмц онцлог нь улсын нутаг дэвсгэрийн 0,3 хувийг эзэлдэг энэ багахан талбайд нийт хн амын тал хувь буюу 1.2 сая орчим хн ам оршин сууж, хн амын нягтшил улсын дунджаас 138 дахин их, улсынхаа бусад томоохон хотуудаас хэд дахин олон хнтэй болж, том хотуудын эерэг болон срг зэгдэл тлх илэрч байгаа юм.

Хн амын твлрл нь эдийн засагт слт бий болгох, хрнгийн урсгалыг нэмэгдлэх, ажиллах хчний нц бий болгох эерэг нлтэй боловч Улаанбаатар хотын хувьд хн амын слттэй уялдан хн амын бодит орлого нэмэгдэх, дэд бтэц, инженерийн шугам слжээний ажил хангалттай твшинд явагдаагйн уршгаар нийгмийн дэд бтцийн нийллэлтийн хомсдол, гэр хорооллын зохицуулалтгй тэлэлт, орчны болон байгаль экологийн тэнцвэр алдагдах зэргээр иргэдийн эрл, аюулгй орчинд амьдрах наад захын эрх зрчигдх болсныг бид бгд харж байгаа.

2009 оны байдлаар звхн Улаанбаатар хотод Монгол улсын ДНБ-ий тэн хагасыг буюу 50,5 хувийг йлдвэрлэж, тсвийн орлогын 1/3-ийг твлрлж, барилга, худалдаа, йлчилгээ, тээвэр холбоо, нийгмийн бусад йлчилгээний 70 хувийг бий болгодог гэсэн статистик мэдээ байна.

2000 оны хн амын тоог 2009 онтой харьцуулахад 1,4 дахин счээ. Хн амын слт дагаад оршин суугчдын хэрэглээнд ихээхэн рчллтд гарч эхэлсэн. 2000 онтой харьцуулахад тээврийн хэрэгслийн тоо 2009 онд 3,2 дахин, орон сууцны 1м2-ын нэ 2004 ба 2010 оны хооронд 2,7 дахин сч, ЕБС-иудын хчин чадлын даац 55,0%-иар, цэцэрлэгийн ачаалал 50,5%-иар тус тус хэтэрчээ.

Гэр хорооллын зохицуулалтгй тэлэлтийн хувьд эзлэх талбайн хэмжээ 2009 онд 2000 онтой харьцуулахад 2,1 дахин буюу 4448 га-аар, рхийн тоо 1,9 дахин буюу 81,6 мянгаар, тэнд оршин суугчийн тоо 328,3 мянгаар тус тус счээ.

Эдгээр срг р дагаврын учир шалтгааныг хотын эдийн засгийн хувьд бие даах, хгжилд чиглэсэн хрнг оруулалтаа санхжлээд явах чадамжгй, институци ба хууль эрх зйн орчны тодорхойгй байдал зэрэгтэй холбон тайлбарладаг.

Японы Олон улсын хамтын ажиллагааны байгууллага (JICA)-аас хийсэн Улаанбаатар хотын Ернхий тлвлг, хот байгуулалтын хтлбрийн судалгаагаар 2020 он гэхэд нийслэлийн хн ам 1,537.8 мянга болж, нтэй холбоотойгоор орон сууцны эрэлтийн хэтийн тлвийн тооцооны дагуу 2020 он хртэл шинээр 128,7 мянган айлын орон сууц барих хэрэгцээ сч байгаа юм.

Нийтийн тээврийн зорчилт 2030 он хртэл 2,4 дахин нэмэгдэж, авто замын слжээнд злэх нллл тэр хэмжээгээр нэмэгдэх тлвтэй байна.

Эрчим хчний хэрэглээ сч, 2030 он гэхэд эрэлт 1328 Мвт хрэх тлвтэй байгаа учраас эрчим хчний шинэ эх сгрийг барьж ашиглалтанд оруулах, цахилгаан эрчим хчний хангамжийн системийг бхэлд нь сайжруулж дэд станцуудыг шинэчлэн засварлах, шинээр шугам слжээ барих, йлчилгээний хрээг ргжлэн кабель шугамуудыг ргтгн шинэчлэн сайжруулах шаардлага бий болоод байна.

Ер нь Улаанбаатар хотыг 2030 он хртэл хгжлэхэд Японы Олон улсын JICA байгууллагын Улаанбаатар хотын Ернхий тлвлг, хот байгуулалтын хтлбрийн судалгаагаар ойролцоогоор 9.0 тэрбум ам. долларын санхгийн эх свэр шаардлагатай гэсэн тооцоо гарсан байдаг. Мн нийслэлийн холбогдох газруудын тооцоогоор нийслэлийн мн тулгамдсан олон асуудлыг шийдвэрлэхэд нэг жилд 790 гаруй тэрбум тгрг шаардлагатай гэсэн тооцоо бий.

Хотжилтын твшин ийнх нэмэгдэж байгаа нь нийслэлийн хгжлийг улс орны твшинтэй адилтгах хэмжээнд авч зэн, хотын слтийн менежменттэй уялдсан хрнг оруулалтын бодлогыг хэрэгжлэх зайлшгй нхцлийг бий болгож байна.

Хгжлийн бодлого, тлвллт, тсвийн хрнг оруулалтын р гжийг нэмэгдлэх чиглэлээр авч хэрэгжлж буй арга хэмжээний талаар

Монгол улсын Засгийн газраас тсвийн шинэчлэл, тсвийн тлвллтийн талаар тодорхой анхаарал хандуулж байна.

Тсвийн шинэчлэлийн хрээнд “Тсвийн тухай” хуулийн тсл, “Трийн болон орон нутгийн хрнгр бараа, ажил, йлчилгээ худалдан авах тухай хуульд нэмэлт рчллт оруулах тухай” хуулийн тслдийг тус тус боловсруулан УИХ-д ргн мэдлээд байгаа. Эдгээр хуулийн тслд батлагдвал улсын болон орон нутгийн хэмжээнд тсвийн тлвллт, хэрэгжилт, тайлагналт, хяналт сайжирч, хгжлийн бодлого болон тсвийн тлвллтийн уялдаа холбоо хангагдах боломж брдэхээр байна.

Энэх онол, практикийн бага хурал дээр хгжлийн бодлого, тлвллт ба тсвийн уялдааг хангах асуудлаар тодорхой мэдээллийг хийсэн байгаа. нтэй холбогдуулан хэлэхэд, ндр ндр албаны зарим хмс Монгол улс урьд нь мнггйддэг байсан бол одоо мнгтэйн зовлон эдлэх боллоо гэж ярьж байна.

Энэ бол хгжлийн бодлого тодорхойгй, бодлого тодорхойлох механизм нь ойлгомжгй, хрнг зарцуулах тодорхой тсл хтлбргйн р дн гэж бодож байгаа. Ер нь бодлогоо дагаад тлвллт хийгддэг, тлвллт ндэслээд тсв боловсруулагддаг байх учиртайг хаа хаанаа ойлгодог, хэрэгжлдэг баймаар байна. “Хгжлийн бодлого, тлвллтийн тухай” хуулийн тсл ч энэ суурь зарчмыг хуульчилахаар боловсруулагдсан гэж ойлгож байгаа.

Нийслэлийн Засаг даргын 2009-2012 оны йл ажиллагааны хтлбрт Улаанбаатар хотыг бие даан хгжих эрх зйн статустай, рийг тэтгэх эдийн засагтай болгох чиглэлээр дорвитой ахиц гаргахаар зорилт дэвшлсэн байдаг.

Нийслэлийн эрх зйн байдлын тухай хууль батлагдсанаас хойшхи 15 жилийн хугацаанд Улаанбаатар хотод тулгамдаад буй хндрэл бэрхшээлийг шийдвэрлэхийн зэрэгцээ олон улсын туршлагыг рийн орны онцлогт нийцлэх днээс Улаанбаатар хот нь улсын нийслэлийн ргийг гйцэгтгэж буйтай холбоотойгоор онцлох чиг рэг, нийслэлийн оршин суугчийн эрх рэг, нийслэлийн удирдлагын тогтолцоо, йл ажиллагааны эрх зйн ндэс, нийслэлийн эдийн засаг, санх, мчийн харилцааг боловсронгуй болгох, эдийн засгийн бие даасан байдлыг хангах зорилгоор Засгийн газраас Нийслэлийн эрх зйн байдлын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын тсл боловсруулж, одоо УИХ-ын нэгдсэн чуулганаар хэлэлцэгдэхээр болоод байна.

Дэлхийн ндр хгжсн улсуудын нийслэл хотууд хгжилд чиглэсэн хрнг оруулалтын тслд боловсруулах, санхжлэх, хэрэгжлэх эрх зйн чадамжтай байдаг. Нийслэл Улаанбаатар хот энэ чиглэлээр тсвийн хрнг оруулалтаас гадна бие даан хрнг босгох, мч барьцаалан бонд гаргах, тсвийн орлогын нэр трлийг нэмэгдлэх татварын трл зэрэг асуудлуудыг боловсруулан хуулийн тслд тусгасан.

Тсвийн бус хрнг оруулалт татах, гадаад дотоодын байгууллагуудтай хамтын ажиллагааг ргжлэх зорилгоор нийслэлээс тодорхой алхам хийж байна. Тухайлбал, 2010 оны 5 дугаар сарын 28-ны др Нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газар Дэлхийн банктай хамтран гадаадын донор байгууллагууд, элчин сайдын яамд, олон улсын хамтын ажиллагааны байгууллагууд, дотоодын банк санх болон хувийн хэвшлийн байгууллагуудтай Улаанбаатар хотын хгжлийн асуудлаар хэлэлцэж, ярилцах “Улаанбаатар хот – Тншдийн звллдх уулзалт”-ыг зохион байгуулж уулзалтан дээр НЗДТГ-аас дотоод, гадаадын тнш байгууллагуудад Улаанбаатар хотод нэн тэргний хэрэгжлэх шаардлагатай хгжлийн 47 тслийг танилцуулж хамтран ажиллах сонирхолтой байгаагаа илэрхийлсэн. Эдгээр тслдээс нгийн байдлаар 4 тсл хэрэгжиж эхлээд байна.

Одоо та бхэнд орон нутгийн тсвийн хрнг оруулалтын р гжийг нэмэгдлэх чиглэлээр авч хэрэгжлж буй арга хэмжээний талаар товч мэдээлэл хргэе.

нгрсн 2010 онд нийслэлийн тсвт 137.8 тэрбум тгргийн орлого орж 80.1 тэрбум тгргийн зарлага, санхжилт хийж улсын тсвийн мн хуулиар хлээсэн ргээ брэн биеллж улсад 56.1 тэрбум тгрг твлрлсэн.

Улсын тсвийн хрнгр 42.8 тэрбум тгрг, рийн хрнгр гйцэтгэн дараа тлгдх нхцлр 50.4 тэрбум тгрг, нийслэлийн тсвийн хрнгр 30.8 тэрбум тгрг, нийт 124.0 тэрбум тгргийн 447 багц тсл, арга хэмжээ хэрэгжллээ.

Твлрлийг сааруулах Засгийн газрын бодлогыг нийслэлд хэрэгжлэн орон нутгийн болон улсын тсвийн хрнгр нийслэлд хийгдэж байгаа хрнг оруулалтын тсл арга хэмжээ, тохижилт цэцэрлэгжилтийн ажлыг зохион байгуулах, санхжлэх, хяналт тавих 74.5 тэрбум тгргийн 447 тсл, арга хэмжээний эрхийг Нийслэлийн Засаг даргын салбарын асуудал хариуцсан орлогч нарт болон дрэг, хэрэгжлэгч агентлаг, харъяа газруудад шилжлсэн. Шилжлсэн эрхэнд нь тохирсон рэг, хариуцлага тооцож байна.

Хрнг оруулалтын ажлын гйцэтгэлийг хангах ажлыг зохион байгуулах явцад гэрээний ргээ биеллээгй хариуцлага алдсан зарим гйцэтгэгчийн гэрээг хчингй болгон шхэд шилжлж, дахин тендер зарлах, дргийн ТК-аар ажлыг гйцэтглэн ашиглалтад оруулах зэргээр тухайн хрнг оруулалтын ажлыг дуусган ашиглалтад гсн.

Энэ мэт эдийн засгийн болон хариуцлагын хшрэг хэрэглэсэн нь ажил гйцэтгэгч компаниудад анхааруулга, дохио болсноос гадна ажлын р днд нааштай нллсн чухал арга хэмжээ болсныг дурдах нь зйтэй болов уу.

Цаашид ч гэрээний ргээ биеллээгй, иргэдийг хохироосон аж ахуйн нэгжтэй хуулийн болон захиргааны хариуцлага хлээлгэн ажиллаж байж хотод хийгдэх хрнг оруулалтын ажлын р дн, чанарыг сайжруулах бодлого баримталж ажиллана. Мн 2010 онд хрнг оруулалтын ажлыг зохион байгуулсан р дн, ажлын хариуцлагыг харгалзан, хуулинд заасан босго нийн хязгаар, тухайн ажлын гйцэтгэлд тавих мэргэжлийн чадамжийг харгалзах, нгрсн онд хрнг оруулалтын ажил зохион байгуулахад дээр дурдсан алдаа гаргасан ажил хохироосон дрэг, байгууллагад эрх шилжлэхгй байх бодлого баримтална.

Тендерт шалгаран гэрээ байгуулсан гйцэтгэгч гэрээний ргээ хугацаанд нь биеллээгй, барилга байгууламж нь чанарын шаардлага хангахгй, гйцэтгэж байгаа ажлаа р байгууллагад шилжлж давхар гэрээ хийсэн зэрэг зрчил гаргасан байгууллагуудын жагсаалтыг найдваргй гйцэтгэгчээр зарлан нийслэл, дрэгт зарлаж байгаа тендерт оруулахгй, ажил гйцэтглэхгй байхаар тлвлж байна.

2010 онтой харьцуулахад энэ жил нийслэл Улаанбаатар хотод хийгдэх хрнг оруулалтын хэмжээ 3 дахин сч байгаа нхцлд хрнг оруулалтын тсл арга хэмжээний ажлыг хариуцсан трийн байгууллага, албан тушаалтан захиалагч, гйцэтгэгчийн ажлын хариуцлага, санаачлага, сахилгыг ндржлэх, барилгын чанарыг эрс сайжруулах, тлвлсн хрнгийг р ашигтай зарцуулах асуудал чухал байна. Тийм учраас жил брийн эхэнд нийслэлээс нгрсн жилийн хрнг оруулалтын ажлын гйцэтгэл, р дн, тухайн жилийн бодлого, зорилтын звллгнийг уламжлал болгон зохион байгуулдаг боллоо.

Нийслэл болон салбарын яамд хамтран боловсруулсан "Шинэ бтээн байгуулалт" дунд хугацааны зорилтот хтлбр Монгол Улсын Их Хурлаар батлагдаж, хтлбрийг хэрэгжлэх йл ажиллагааны тлвлгг Монгол Улсын Засгийн газар батлаад байна. ний р днд 2011-2016 онд нийслэлийн хэмжээнд барилга, хот байгуулалт, тлвллт, дэд бтцийн салбарт хийгдэх ажлын хэмжээ тодорхойлогдож, тэдгээрийг жил брийн улс, орон нутгийн тсвт тусгаж тр, хувийн хэвшлийн тншлэл, Концессийн хуулийн хрээнд хэрэгжлэх нхцл брдээд байна.

Монгол Улсын 2011 оны тсвийн тухай хуулиар нийслэлээс улсад твлрлэх орлогыг 26.7 тэрбум тгргр баталж, нийслэлд тулгамдсан асуудлаа шийдвэрлэх, бтээн байгуулалтын ажилд зориулан 79.0 тэрбум тгргийн хрнг оруулалтын зардлын эх свэрийн боломж олголоо.

Энэ онд нийслэлийн тсвс дээрх 79.0 тэрбум тгрг, нийслэлийн замын сангаар 9.4 тэрбум тгрг, тсвийн урсгал зардлаас цэцэрлэгжлэлт ногоон байгууламжийн тохижилт, байгаль орчныг хамгаалах нхн сэргээх чиглэлээр 14.2 тэрбум тгргийн хрнг оруулалт, бтээн байгуулалтын ажлыг хийж гйцэтгэх бгд энэ нь нийслэлийн тсвс слийн 5 жилд хийсэн хрнг оруулалтын ажлын днтэй тэнцэж байгаа юм.

Мн нийслэлийн нутаг дэвсгэрт улсын тсвийн болон салбарын сайдуудын багцын хрнгр 123.7 тэрбум тгргийн ажил хийхээр батлагдсаныг оруулан тооцвол нийт 226.3 тгргийн бтээн байгуулалтын ажил хийгдэхээр байна.

Хрнг оруулалтын ажлыг тлвлгний дагуу хийж хэрэгжлэх, р днг сайжруулах, ажлын давхцлыг гаргуулахгй байх, иргэдийн сэтгэл ханамжийг дээшллэх зорилгоор инженерийн шугам слжээ, авто зам, тохижилтын ажлын нэгдсэн график тлвлг гарган Улаанбаатар хотын Ернхий менежер батлан хэрэгжилтэнд хяналт тавин ажиллаж байна.

Уг тлвлгний дагуу инженерийн шугам слжээ, цахилгааны болон дулааны шугам шинэчлэх ажил, цэвэр бохир ус, орон сууцны хорооллын доторх шугам слжээний ажлууд, авто зам засварлах, шинэчлэх, тохижилтын шинээр хийх ажлууд гэхчлэн бх ажлуудыг тлвлгнд оруулж хариуцсан байгууллагуудын ажлын уялдааг хангаснаараа онцлогтой гэж хэлж болно.

Цаашид орон нутаг, тэр дотроо нийслэлийн тсвийн эрх хэмжээг нэмэгдлэх, хамтран ажиллах талаар

Нийслэл Улаанбаатар хот эдийн засгийн хувьд бие даах, санхгийн чадамжтай болох чиглэлээр авч хэрэгжлсэн зарим йл ажиллагааны талаар та бхэнд дээр танилцуулсан.

Эдийн засгийн срэнгй хгжлийн гараан дээр ирээд буй энэ ед санх, тсвийн асуудал эрхэлсэн трийн захиргааны тв байгууллага болох Сангийн яам, Ниийслэлийн Засаг даргын Тамгын газар хоорондын ажлын уялдаа холбоог сайжруулах, мэдээлэл солилцох, хурдтай ажиллах шаардлага байна.

Сангийн яам, ндэсний хгжил, шинэтгэлийн хорооныхон маань нийслэлээс гаргаж буй аливаа санал, санаачлагыг дэмжин, мэргэжил арга зйн звлггр ханган ажиллахыг хсье.

Нэг тодруулах зйл бол “нэт цаасны зах зээлийн тухай” хуулийн хоёрдугаар блгийн 4.2-т заасан “Засгийн газар Улсын Их Хурлын звшрлр, аймаг, нийслэлийн Засаг дарга Иргэдийн Тллгчдийн Хурлын звшрлр нийтэд санал болгон нэт цаас гаргаж болно” гэсэн заалтын дагуу нийслэл мч барьцаалах замаар бонд гаргах, хгжилд чиглэсэн хрнг оруулалт татах асуудлыг хамтарч судлан шийдэл гаргамаар байна.

Нийслэл Улаанбаатар хот олон улсын зээлжих зэрэглэлийн нэлгээ тогтоолгох боломжийг судлаж эхлээд байна. Сангийн яам, ндэсний хгжил, шинэтгэлийн хороо энэ асуудлыг дэмжин ажиллахыг та бхнээс хсье.

Ингээд та бхэнд нийслэлийн хрнг оруулалтын бодлого, хэрэгжилт, цаашдын талаар товч танилцуулга хийлээ.

Анхаарал тавьсанд баярлалаа.

Та бхэнд ажлын амжилт хсье!

Агуулга:

УБ хотын хгжлийн нгийн твшин

ндр УБ хот эдийн засаг, нийгмийн хгжлийн ямар твшинд хрээд байгааг тодорхойлох /хгжлийн индекс, тулгамдсан асуудал, срг болон эерэг р дн/

Хгжлийн алсын хараагаа хэрхэн тодорхойлж байгаа, __ он гэхэд хаана, ямар твшинд очсон байх

Хгжлийн бодлого, тлвллт

Хгжилд чиглэсэн хрнг оруулалтын бодлого

УБ хотод хийгдэж буй хрнг оруулалтын хэмжээ бодит байдалтайгаа уялдаж байгаа эсэх;

хгжлийн бодлого тсвийн бодлого хоорондын уялдаа; тсв дагаж хгжлийн бодлого, тлвллт хийгдэх эсвэл эсрэгээрээ

хотын нутаг дэвсгэрт бий болгосон нийт орлогын дийлэнхи буюу 2/3-оос доошгй хувийг хотын хгжилд зарцуулах, нийслэлийн тсвийн бие даасан байдлыг хангах г/м заалтуудыг хуулийн шинэчилсэн тслд тусгасан талаар;

тсвийн бус гадаад, дотоодын хрнг оруулалт татах талаар зохион байгуулж буй арга хэмжээ, р дн

Орон нутгийн тсвийн хрнг оруулалтын р гжийг нэмэгдлэх чиглэлээр авч хэрэгжлж буй арга хэмжээ

батлагдсан тсвийг эрглэн татагдахгй байх талаар ТЭЗ, зураг тсв бэлэн болсон ажилд тсв хийх, хрнг оруулалтын ажлын р днг сайжруулах, хугацаа хожих, ажлын давхцлыг гаргуулахгй байх днээс нэгдсэн график тлвлг

эрх шилжлэх замаар дрэг болон ТЗ-ны байгууллагуудын оролцоог нэмэгдлэх, хариуцлага тооцох

Цаашид яах вэ? Гаргалгаа нь юу вэ?

Орон нутгийн тсвийн эрх хэмжээг хэрхэн нэмэгдлэх

ТЗ-ны тв байгууллага /Сангийн яам/ болон нийслэл хоорондын ажлын уялдаа, дэмжлэг

Нийслэлийн санаачлага